Kosztorys budowlany to dokument, którego celem jest określenie wartości robót budowlanych czy remontowych bądź istniejących obiektów. W branży budowlanej jest to jeden z najważniejszych dokumentów dotyczących inwestycji, bez kosztorysu, jak to mówią, ani rusz.
Kosztorysy są sporządzane na różnych etapach inwestycji i mogą spełniać różne funkcje. Inny cel będzie przyświecał inwestorowi planującemu dopiero inwestycję, a inny wykonawcy, który już realizuje prace. Przyjrzyjmy się zatem, najważniejszym celom jakie stawia się przed dokumentami zwanymi kosztorysami.
Jeśli wpadamy na pomysł, to o ile jesteśmy osobami racjonalnymi, staramy się oszacować wydatki, które trzeba będzie ponieść na zrealizowanie naszego pomysłu. Racjonalizacja działań od dawna przyświeca człowiekowi i nie inaczej jest w przypadku planowania inwestycji remontowo-budowlanych. Zawsze powinno się wcześniej oszacować przybliżone koszty, żeby nie okazała się koniec końców, że zamierzamy się porwać z motyką na księżyc. Do określenia wstępnych kosztów inwestycji służą tzw. kosztorysy inwestorskie, które jak sama nazwa wskazuje są tworzone przez inwestorów. To dzięki temu dokumentowi wiadomo ile trzeba przygotować pieniędzy na zrealizowanie pomysłu. Sporządzanie tego typu dokumentów jest nawet regulowane prawem w przypadku inwestycji publicznych, a więc tych na które składamy się wszyscy jako społeczeństwo.
Kosztorysy inwestorskie z racji tego, że są szacunkowe, mogą być przygotowywane w sposób ogólny, podając wartość planowanych prac w przybliżeniu. Dzięki programom kosztorysowym i bazom cenowym przygotowanie takiego dokumentu nie musi być pracochłonne, najważniejsze to mieć przygotowane dokładne określenie prac, które będziemy wykonywać.
Innym rodzajem kosztorysu jest kosztorys ofertowy, który znowu jak wskazuje jego nazwa jest ni mniej, ni więcej ofertą! Tego typu dokument przygotowują firmy wykonawcze, które zgłaszają się do realizowania robót i w odróżnieniu od kosztorysu inwestora oferty nie jest szacowane w przybliżeniu, ale kalkulowane bardzo szczegółowo, co do grosza. Firma wykonawcza nie może sobie pozwolić na niedoszacowanie lub przeszacowanie kosztów, bo zbyt wysoka oferta spowoduje, że nie uda jej się wygrać przetargu, a za niska oferta… cóż pozwoli wygrać przetarg, ale nie pozwoli zrealizować inwestycji.
Do kosztorysowania zarówno szczegółowego, jak i uproszczonego można wykorzystywać cenniki i bazy cen. Producenci programów kosztorysowych nierzadko udostępniają własne cenniki – producent programów Norma jest jednocześnie wydawcą cennika Intercenbud, a wydawca cennika Sekocenbud ma dedykowany program kosztorysowy Seko. Na szczęście cenniki współpracują nie tylko z dedykowanymi programami – można je instalować również w oprogramowaniu innych producentów.
